کد مطلب:20537 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چرا شب قدر مخفي ميباشد؟

عبادات در قالبهاي گوناگون، واسطههاي فيض الهي اند. بشر توسط عبادت مستحق پاداش ميگردد و به خاطر گناه سزاوار عذاب ميشود.

خداوند داراي صفات كمال است و براساس صفات كمال، فيض او بر تمام موجودات هستي و از جمله انسان نازل ميشود. يكي از صفات خداوند، رحمت است. چون هر يك از صفات الهي از طريق اسباب و واسطه سرازير ميشود، صفت رحمت او نيز از راههاي خاص بر انسان و موجودات نازل ميشود. شب قدر يكي از مجاري فيض رحمت الهي است. در اين شب خداوند رحمت خود را بر بندگان جاري نموده است، همان گونه كه در بسياري اوقات ديگر مانند ماه مبارك رمضان، اعياد و روزهاي خاصي كه به عنوان ايام الله ذكر ميشوند، رحمت بي شمار نازل ميشود و يا توبه و وجود پيامبران و امامان معصوم، مجاري فيض و رحمت الهي شناخته ميشوند.

خدا بنا به حكمت و مصلحت و از همه مهمتر لطف خود هر ساله چنين شبي را در مسير انسانها قرار داد تا به خود آيند و فرصت توبه كردن و جبران گناهان را داشته باشد.

انسان ميتواند با يك عبادت خالص و توبه نصوح به درگاه الهي، تمام گناهان خود را محو نمايد، همان گونه كه با يك گناه ميتواند تمام اعمال خير را از بين ببرد. اين اختصاص به شب خاصي ندارد، به همين خاطر در روايات ما در موارد ديگر مشابه اين اثر بيان شده، اما همان گونه كه گفتيم، شب قدر، شب رحمت خاص خداوند است. ويژگيهاي كه شب قدر دارد، شبهاي ديگر ندارد، مانند نزول فرشتگان رحمت و روح (كه فرشته بزرگ و با عظمت الهي دانسته شده است). همچنين برتري آن بر هزار ماه. به واسطه اين ويژگيها، اعمال انسان در اين شب از عظمت خاصي برخوردار ميشود.

از طرف ديگر چون رحمت الهي بي پايان است، كسي كه متصل به آن شود، از فوايد و بركات آن برخوردار ميشود. يكي از فوايد آن محو تمام گناهان است، چرا كه رحمت نامتناهي و بي پايان ميتواند گناهان انسان را كه مطمئناً به اندازه رحمت خداوند نيست، از بين ببرد، اما چگونه انسان خالصانه بتواند با درياي بيپايان فيض رحمت الهي متصل شود. امور معنوي كه با روح انسان اتصال يابد، چنين خاصيت شگرفي دارد.

البته آن گونه نيست كه شب قدر معلوم نباشد، زيرا طبق آيات و روايات و گفتار بزرگان شب بيست و سوم به واقع نزديك تر است.

اگر معينش نكردهاند، به منظور تعظيم امر آن بوده است.

از امام صادق روايت شده: تقدير در نوزدهم و ابرام (محكم كردن) در بيست و يك و امضا در شب بيست و سوم است.(1)

در عين حال مشخص نبودن اين شب به طور كامل ميتواند رحمت و لطف ديگري از خداوند باشد كه انسان بتواند در سه شب با خداوند ارتباط برقرار كرده و راز و نياز كند و از درياي رحمت الهي هر چه بيشتر بهرهمند باشد يا اگر در يك شب نتوانست رابطه حقيقي را برقرار كند، مأيوس نباشد و در شبهاي بعد جبران نمايد، و يا اين كه در شبهاي اوّل، مقدمات ارتباط واقعي و حقيقي را با خداوند برقرار كرده و در شب آخر متصل به درياي با عظمت و بيكران و فيض الهي شود. در هر حال از هر طرف كه نگاه كنيم، جز رحمت و لطف خداوند نيست.

بسياري معتقدند مخفي بودن شب قدر ميان شبهاي سال يا در ميان شبهاي ماه مبارك رمضانبراي اين است كه مردم به همه اين شبها اهميت دهند، همانگونه كه خداوند رضاي خود را در ميان انواعطاعات پنهان كرده، تا مردم به همه طاعات روي آورند و غضبش را ميان معاصي پنهان كرده، تا از همهبپرهيزند. دوستانش را ميان مردم مخفي كرده، تا همه را احترام كنند.

اجابت را ميان دعاها پنهان كرده، تا بههمه دعاها روي آورند. اسم اعظم را ميان اسمهايش مخفي ساخته تا همه را بزرگ دارند و وقت مرگ را مخفيساخته، تا در همه حال آماده باشند.(2)

پاورقي:

1 - ترجمه تفسير الميزان، ج 20، ص 769.

2 -تفسير نمونه، ج 27، ص 190.